بازار گاوی و بازار خرسی از اصطلاحات رایج بازار سرمایه هستند. در این بازار، از اصطلاحات متعددی جهت تجزیه و تحلیل شرایط استفاده شده که این کلمات و اصطلاحات سبب درک بیشتر شخص از روند کلی بازار می‌شود. اصطلاحات بازار گاوی و بازار خرسی در بورس نیز نشان‌دهنده روند کلی بازار است که منظور دقیق از این اصطلاحات رایج را در ادامه به صورت تخصصی و با زبانی ساده و قابل فهم بازگو کرده‌ایم.
بازار گاوی چیست؟
بازار گاوی یا Bull Market به معنای شرایط خوب بازار سرمایه است به صورتی که بر روی نمودار شاهد روند صعودی هستیم و این روند مثبت مربوط به کل بازار است. سرمایه‌گذاران در این بازار به سودهای خوبی دست می‌یابند و از شرایط آن، رضایت کامل دارند. این رضایت و کسب سود منجر به ورود افراد بیشتری به بازار سرمایه می‌شود. در بازار گاوی، سرمایه‌گذاران به دلیل افزایش ارزش سهام‌های خود تمایلی به فروش آن‌ها ندارند. به همین خاطر فروش سهام، کمتر صورت می‌گیرد.
بازار خرسی به چه معناست؟
بازار خرسی یا Bear Market برعکس بازار گاوی بوده و در بورس نشان‌دهنده رکود اقتصادی و افت بازار است. این افت باعث کاهش چشمگیر ارزش سهام‌های مختلف شده و بر کل بازار تأثیر منفی می‌گذارد. بنابراین کارشناسان هنگام ریزش بورس و قرمز شدن آن از اصطلاح بازار خرسی استفاده می‌کنند. در بازار خرسی تعداد فروش بالا بوده و خرید کم باشد در این شرایط معمولاً به دلیل تنش‌های سیاسی و تصمیم‌های اشتباه شرکت‌های بورسی به وجود می‌آید. البته این شرایط بلندمدت بوده و بایستی تصمیمات و سیاست‌های کارآمدی را اجرا کرد تا بتوان بازار بورس اوراق بهادار را از حالت خرسی خارج کرد.
دلیل انتخاب واژه گاو و خرس چیست؟
دلیل انتخاب واژه گاو و خرس برای این حالت‌های بازار، به نحوه نبرد و مبارزه آن‌ها برمی‌گردد. گاو به هنگام مبارزه، شاخ‌هایش را به سمت بالا حرکت می‌دهد که این حرکت رو به بالا در نمودار نشان‌دهنده روند صعودی و رشد است. به همین خاطر به این بازار پررونق و صعودی بازار گاوی گفته می‌شود. خرس نیز هنگام مبارزه با رقبایش، پنجه‌هایش را به سمت پایین به حرکت درمی‌آورد که این حرکت رو به پایین باعث نامیدن بورس ریزشی به بازار خرسی شده است. فعالیت افرادی که در گذشته با پیش فروش کردن پوست خرس به سود خوبی دست می‌یافتند از دیگر دلایل نام‌گذاری بازارهای خرسی و گاوی است. این افراد، پوست خرس را به قیمت روز می‌فروختند و پیش‌بینی می‌کردند که قیمت آن در آینده کاهش می‌یابد و به این ترتیب، آن‌ها می‌توانند با خرید پوست خرس با قیمت کم و فروش آن با قیمت بالا به سود خوبی دست یابند. این پیش‌بینی برای نزولی شدن قیمت، یکی از دلایل اصلی نام‌گذاری بازار منفی بورس به نام بازار خرسی بوده است و ازآنجایی‌که مردم مکزیک در گذشته، خرس را برای نبرد در مقابل گاو قرار می‌دادند، جریان مثبت بورس به بازار گاوی معروف شده است.
بازار خرسی و گاوی چه خصوصیاتی دارند؟
-
عرضه و تقاضای سهام
افراد در بازار گاوی به آینده بسیار خوش‌بین هستند. به همین خاطر شاهد تقاضای بالا و عرضه کم هستیم. در واقع افزایش قیمت سهام‌های بازار و سوددهی قابل توجه آن‌ها منجر به افزایش خرید و کاهش فروش شده است. این شرایط در بازار خرسی کاملاً برعکس است به صورتی که شاهد عرضه بالا و تقاضای کم هستیم.
-
روانشناسی بازار و رفتار معامله‌گران
روانشناسی بازار یکی از ابزارهای موجود جهت تصمیم‌گیری در معاملات است. در واقع، آشفتگی بازار و عملکرد بد شرکت‌های بورسی به واکنش معامله‌گران ختم شده و آن‌ها را از این بازار خارج می‌کند. این افراد بعد از خارج شدن از بورس، به دیگر بازارهای سرمایه ورود کرده و باعث افزایش بی‌رویه قیمت‌های این بازارها می‌شوند. اگر هم آرامش بر کل بازار بورس حاکم باشد، معامله‌گران با خیالی آسوده اقدام به خرید سهم‌های بیشتر کرده و در بازار ماندگار می‌شوند. بنابراین اتفاقات بازار بر رفتار معامله‌گران تأثیر زیادی می‌گذارد. در مقابل نیز رفتار معامله‌گران باعث صعودی یا نزولی شدن بورس می‌شود. بنابراین، این دو موضوع بر یکدیگر تأثیر زیادی گذاشته و تعیین‌کننده وضعیت بورس هستند.
-
تغییرات در روند فعالیت‌های اقتصادی
در بازار گاوی، قدرت خرید معامله‌گران بیشتر خواهد بود و در نتیجه، سرمایه بیشتری به گردش درمی‌آید اما در بازار خرسی، قدرت خرید افراد کاهش یافته و از دست رفتن بیشتر سرمایه آن‌ها منجر به عدم تمایل معامله‌گر به سرمایه‌گذاری مجدد می‌شود. این موضوع بر فعالیت اقتصادی شرکت‌های بورسی تأثیر گذاشته و باعث می‌شود شرکت‌ها به سود خوبی دست نیابند.
در واقع، شرکت‌های بورسی که در بازار بورس ایران حضور دارند اغلب از نوع تولیدی هستند. این شرکت‌های تولیدی جهت تولید محصولات باکیفیت و پیشی گرفتن از رقبای خود به سرمایه نیاز دارند و زمانی که افراد دست از سرمایه‌گذاری می‌کشند، این مراکز نیز دچار افت شده و با ضررهای پی‌درپی مواجه می‌شوند.
چگونه روند بازار را تخمین بزنیم؟
برای تخمین بازار باید به وضعیت آن در طولانی‌مدت توجه کرد. بازار خرسی در بورس و بازار گاوی بیانگر وضعیت بلندمدت هستند. به‌این‌ترتیب، اگر بورس دو هفته روند صعودی داشته باشد به معنای بازار گاوی نیست و بایستی بازه زمانی طولانی‌تری را مدنظر قرار دهید. در واقع، در کوتاه مدت ممکن است اصلاحاتی صورت بگیرد که تأثیر آن در همان کوتاه مدت است و در بلند مدت جواب نمی‌دهد. شما عزیزان هرچقدر به این مفاهیم تسلط بیشتر داشته باشید به تخمین بهتری هم‌دست خواهید زد و سرمایه‌گذاری موفقی را تجربه خواهید کرد.
چگونه بازار گاوی به بازار خرسی تبدیل می‌شود؟
زمانی که بیشتر مردم به بازار سرمایه ورود می‌کنند زمینه‌های تبدیل بازار گاوی به بازار خرسی فراهم می‌شود. درواقع، حضور عموم مردم به بازار سرمایه بدون اطلاع کافی از بورس و شرایط آن منجر به روند نزولی بازار می‌شود. در این شرایط بیشتر سهام‌های موجود خریداری شده و معمولاً مردمی که وارد بورس شده‌اند دست به ریسک نمی‌زنند. به عبارتی دیگر برای حفظ بازار گاوی بایستی پول به آن تزریق شود اما فروش بیشتر سهام باعث تزریق پول کمتری شده و این به معنای پایان بازار گاوی و شرایط ایده‌آل بورس است.
