سرمایه گذاری در بازارهای مالی، به ویژه بورس، نیازمند دانش گسترده مرتبط با آن بازار و قدرت تحلیل و پیش‌‌بینی بالا است. در واقع ماهیت بازار بورس فرصت افزایش سرمایه و سود را برای سرمایهگذاران و فعالان بازار بورس ایجاد کرده است، اما همه سرمایهگذاران توانایی بهرهگیری از این فرصت را ندارند. سرمایهگذاران بازار بورس ممکن است به دلایل مختلف مانند عدم آشنایی کامل با ترفندهای سرمایه گذاری، کمبود زمان و... قادر به فعالیت در این بازار نباشند. بااین حال، از سرمایه و تمایل لازم برای حضور در بورس برخوردارند.
ورود سرمایه بیشتر به بازار بورس علاوه بر اینکه روشی سودآور برای سرمایهگذاران است، موجب رونق گرفتن بخش‌های مختلف صنعت و توسعه یافتن شرکت‌ها و پروژه‌های مهم نیز میشود. بنابراین، بهتر است زمینه لازم برای حضور تمام مردم به یک اندازه مهیا باشد. برای وارد کردن این سرمایه‌ها به بازار بورس، فعالان و شرکت‌های مختلفی آماده خدمات‌‌رسانی هستند که حضور مستقیم و غیرمستقیم سرمایهگذاران را میسر می‌سازند.
معرفی انواع روش های سرمایه گذاری در بورس
بر اساس یک دسته‌‌بندی کلی، انواع سرمایه گذاری در بورس به دو روش سرمایه گذاری مستقیم و غیر مستقیم تقسیم میشود. اینکه یک سرمایهگذار بتواند به صورت مستقیم یا غیر مستقیم در این بازار حضور داشته باشد، کاملاً بستگی به شرایط وی دارد. در این دسته‌‌بندی، افرادی که سطح دانش مالی و ریسک‌‌پذیری بالا و همچنین زمان کافی برای تحلیل بازار و شرکت‌های مختلف را دارند، به صورت حضوری در بورس سرمایه گذاری می‌کنند. افرادی که فاقد ویژگی‌های ذکر شده هستند، قادر به سرمایه گذاری مستقیم نخواهند بود.
سرمایه گذاری مستقیم در بورس
بازار بورس، یک بازار مالی پر نوسان است و وجود همین نوسانات موجب ریسک بالای سرمایه گذاری در آن شده است. در واقع تمام فعالان می‌خواهند سهام را با کمترین قیمت بخرند و با بیشترین قیمت بفروشند، همین امر موجب نوسانات شدید و ریسک بالای فعالیت در بازار سرمایهگذار شده است. بنابراین، حضور در بورس به دانش و مهارت تحلیل اطلاعات و سیگنال‌ها، زمان کافی برای بررسی و تحلیل وضعیت شرکت‌ها و همچنین روحیه ریسک‌پذیر نیاز دارد. افرادی با این ویژگی‌ها می‌توانند به صورت مستقیم از سرمایه خود برای سرمایه گذاری و معامله در بازار بورس بهره بگیرند و سود زیادی از آن کسب کنند. برای سرمایه گذاری مستقیم در بازار بورس می‌توانید به دو روش زیر اقدام کنید:
-
سرمایه گذاری در بورس به صورت حضوری
در روش سرمایه گذاری مستقیم در بورس می‌توانید به صورت حضوری به کارگزاری یا تالار بورس مراجعه کرده و با پر کردن فرم خرید و فروش سهام، درخواست معامله خود را ثبت کنید. البته این روش مدت زیادی است که دیگر کاربرد ندارد. فعالیت آنلاین کارگزاری‌ها و امکان ثبت سفارش آنلاین موجب راحت شدن امور و عدم نیاز به حضور اشخاص در کارگزاری‌ها و تالار بورس شده است. البته شعبه کارگزاری‌ها به منظور امکان دسترسی راحت افراد و ارتباط گرفتن حضوری در تمام شهرها وجود دارند. بنابراین، در صورت وجود هرگونه مشکل امکان ایجاد ارتباط تلفنی یا حضوری با پرسنل کارگزاری و کارمندان سازمان بورس وجود دارد.
-
سرمایه گذاری در بورس به صورت اینترنتی
با پیشرفت تکنولوژی، امکان حضور اینترنتی و معاملات آنلاین به منظور تسهیل امور و عدم نیاز به حضور مردم در تالار بورس و کارگزاری‌ها ایجاد شده است. برای سرمایه گذاری مستقیم در بورس به روش آنلاین لازم است ابتدا در سامانه سجام ثبت نام کرده و بعد از انتخاب یک کارگزاری و احراز هویت، کد بورسی خود را دریافت کنید. با استفاده از کد بورسی می‌توانید در سبد سهام (پورتفو) و سایت کارگزاری خود اقدام به معامله و خریدوفروش اوراق بهادار کنید.
بیشتر بخوانید: سجام چیست
سرمایه گذاری غیرمستقیم در بورس
آن دسته افرادی که دانش، مهارت و زمان کافی برای سرمایه گذاری مستقیم را ندارند، سرمایه خود را در قالب یک سرمایه گذاری غیرمستقیم در دست افراد کار بلد و آشنا با پیچ وخم و چالش‌های بازار قرار می‌دهند. این افراد از دانش لازم و قدرت تحلیل بالایی برخوردارند و بخش اعظم زمان خود را به تحلیل بازار و پیش بینی وضعیت شرکت‌ها در روزها، ماه‌ها و حتی گاهی سال‌های آینده اختصاص می‌دهند.
بیشتر بخوانید: کد بورسی چیست
انواع روش های سرمایه گذاری غیر مستقیم در بورس
همان‌طور که بیان شد، سرمایه گذاری غیر مستقیم به افرادی حرفه‌ای، باتجربه و دارای مهارت کافی در تحلیل درست بازار نیاز دارد. بنابراین، برای اطمینان از بازدهی سرمایه به افراد یا تیم قدرتمند و کار بلد نیاز است. روش های سرمایه گذاری در بورس به صورت غیرمستقیم، بسته به واسطه‌ای که برای سرمایه گذاری خود انتخاب می‌کنید به دو نوع سرمایه گذاری از طریق شرکت‌های سبدگردان و سرمایه گذاری در صندوق‌های سرمایه گذاری تقسیم میشود. ویژگی‌های هر یک از این روش‌ها می‌تواند مزایا و معایبی برای سرمایهگذاران به شمار بیایند.
-
سرمایه گذاری در صندوق‌های سرمایه گذاری
در روش سرمایه گذاری غیر مستقیم در بورس با استفاده از صندوق‌های سرمایه گذاری، در واقع سرمایه شما به بخشی از یک سرمایه بزرگ‌‌تر تبدیل میشود که برای خرید و فروش مجموعه‌ای از انواع اوراق بهادار مورداستفاده قرار می‌گیرد. با توجه به اینکه سرمایه شما تنها بخشی از سرمایه موجود در صندوق است، در تمام سود یا زیان‌های سبد اوراق بهادار سهیم خواهید بود. بنابراین، در این نوع سرمایه گذاری غیرمستقیم هر شخص بسته به میزان سرمایه خود از صندوق، متحمل ضرر یا سود میشود.
مزایای سرمایه گذاری در صندوق‌های سرمایه گذاری شامل موارد زیر هستند:
-
مدیریت مالی حرفه‌ای: در این روش، سرمایه شما در دست یک تیم حرفه‌ای متشکل از افراد با مهارت و کاملاً آشنا با ترفندها و دانش تخصصی سرمایه گذاری در بازارهای مالی قرار می‌گیرد. بنابراین، امکان بازدهی سرمایه بیشتر شده و امکان ضرر کاهش پیدا میکند.
-
کاهش ریسک سرمایه گذاری: آنچه موجب کاهش ریسک معاملات میشود، تصمیمات درست و به موقع است. یک تیم حرفه‌ای و متخصص با استفاده از دانش و مهارت تحلیل خود به بررسی بازار و شرکت‌های عضو آن می‌پردازد و با سرمایه گذاری‌های منطقی و تشکیل یک سبد متنوع، ریسک سرمایه گذاری را کاهش می‌دهد.
-
نظارت و شفافیت اطلاعاتی بالا: سپردن یک سرمایه بزرگ در دستان اشخاص دیگر می‌تواند فرصت سوء استفاده از آن را افزایش دهد. این در حالی است که صندوق‌ها در دوره‌های زمانی مشخص بازرسی میشوند و صحت اطلاعات سرمایه گذاری و فعالیت آن‌ها توسط سه نهاد سازمان بورس و اوراق بهادار، حسابرس و متولی به طور کامل مورد بررسی قرار می‌گیرد. این امر موجب افزایش اطمینان سرمایهگذاران و ترغیب شدن آن‌ها به سرمایه گذاری غیرمستقیم در صورت عدم امکان سرمایه گذاری مستقیم میشود.
-
نقد‌شوندگی بالا: صندوق‌های سرمایه گذاری از ضامن نقد‌شوندگی برخوردارند. این یعنی، هر زمان که تمایل به بیرون کشیدن سرمایه خود داشته باشید می‌توانید برای این کار اقدام کنید و برای نقد شدن پول خود، دچار مشکل نشوید.
-
افزایش تنوع سرمایه گذاری: معمولاً با یک مقدار مشخص سرمایه تنها می‌توان در تعداد کمی شرکت سرمایه گذاری کرد و تنوع سبد بسیار کمتر است. این در حالی است که با قرار گرفتن سرمایه شما در یک صندوق بزرگ، تنوع سبد افزایش پیدا کرده و گزینه‌های متنوع‌تری در دسترس شما قرار می‌گیرد.
-
صرفه‌جویی در نسبت مقیاس: تحلیل، بررسی، ارزش‌گذاری، معاملات و... در روش‌های سرمایه‌گذری در بورس به صورت غیرحضوری با هزینه‌هایی همراه هستند که باید از جانب سرمایهگذاران پرداخته شوند. با سرمایه گذاری در یک صندوق بزرگ، هزینه‌های بیان شده میان سرمایه گذاران سرشکن میشود و صرفه‌جویی در هزینه‌ها اتفاق می‌افتد.
با وجود مزایای متعدد بهرهگیری از صندوق‌های سرمایه گذاری، معایب و ریسک‌هایی نیز در استفاده از آن‌ها مشاهده میشود. این معایب شامل موارد زیر هستند:
-
تغییر سود اوراق با درآمد ثابت: همواره بخشی از سرمایه صندوق‌ها به اوراق بهادار با درآمد ثابت اختصاص پیدا میکند. بنابراین، ریسک تغییر سود اوراق با درآمد ثابت را نمی‌توان نادیده گرفت. زیرا ممکن است تغییر سود اوراق با درآمد ثابت بر سود و بازده صندوق‌ها نیز تأثیر بگذارد. درصد سرمایه صندوق‌ها در این اوراق بهادار، بسته به نوع و ماهیت صندوق‌های مختلف با یکدیگر تفاوت دارند.
-
ریزش ارزش سهام قرار گرفته در پورتفوی صندوق نیز از جمله ریسک‌های این روش شمار می‌آید. البته باز هم بسته به نوع و ماهیت صندوق، میزان سهام آن نیز می‌تواند متفاوت باشد.
-
سرمایه گذاری از طریق شرکت‌های سبدگردان
یکی دیگر از انواع سرمایه گذاری در بورس، بهرهگیری از شرکت‌های سبدگردان است. در این روش، یک سبد بر اساس ویژگی‌ها، سرمایه و میزان ریسک‌‌پذیری هر سرمایه ایجاد میشود و نظارت‌ها و تصمیم‌‌گیری‌های لازم و به موقع برای آن‌ها اعمال میشود. بعد از چیدن سبد، در صورت تغییر شرایط بازار و امکان تأثیر آن بر سرمایه، تصمیم‌های لازم توسط مدیر اتخاذ میشوند. تمام این تصمیمات به گونه‌ای اتخاذ میشوند که سبد مورد نظر با بیشتری بازدهی و کمترین زیان مواجه شود. بنابراین، میزان هر یک از دارایی‌ها و زمان تمام معاملات به صورت دقیق ثبت میشوند. استفاده از این روش سرمایه گذاری غیرمستقیم بورس از مزایای زیر برخوردار است:
-
روش سرمایه گذاری در اینجا غیر مستقیم است، اما مالکیت شما بر تمام دارایی‌ها و اوراق بهادار به صورت مستقیم است. بنابراین، تنها مدیریت دارایی توسط سبد گردان انجام میشود و مدیریت سرمایه شما به صورت اختصاصی‌‌تر است.
-
توانایی سبد گردان در مدیریت سرمایه و افزایش بازدهی آن بسیار مطلوب است. این افراد همچنین از مشاوره تیم مدیران سرمایه گذاری شرکت خود بهره می‌گیرند. بنابراین، تمام تصمیمات بر اساس دانش تخصصی و تحلیلی بازار انجام میشود و ریسک سرمایه گذاری شما به شدت کاهش پیدا میکند.
-
سبد با توجه به خصوصیات و میزان ریسک‌‌پذیری سرمایهگذار و با ساختاری منسجم‌‌تر و منعطف‌‌تر ایجاد میشود. بنابراین، با اهداف سرمایهگذار هم‌جهت‌‌تر است.
-
کارمزد و هزینه‌های در نظر گرفته شده برای سبدگردانی در مقایسه با سبدها بسیار بهتر و مطلوب‌‌تر هستند.
سود حاصل از سرمایه گذاری بورس با استفاده از روش سبد گردانی کاملاً به میزان مهارت و تجربه مدیر و سبد گردان شما وابسته است. اگر سبد شما در دست یک سبد گردان کار بلد و حرفه‌ای نباشد، نحوه چیدن سبد باهدف بازدهی بالا سازگار نبوده و ریسک سرمایه گذاری شما افزایش پیدا میکند. یکی دیگر از معایب بهرهگیری از روش سبد گردانی، ضرر و زیانی است که به صورت مستقیم متوجه شما میشود. این برخلاف صندوق سرمایه گذاری است.
تفاوت سرمایه گذاری در صندوق‌های سرمایه گذاری و شرکت‌های سبد گردان
عمده‌‌ترین و مهمترین تفاوت سرمایه گذاری غیرمستقیم در بورس توسط سبد گردان‌ها و صندوق‌های سرمایه گذاری، نوع مالکیت سرمایهگذاران است.
-
همان‌طور که پیش تر بیان شد، مالکیت سهام و سایر اوراق بهادار در روش سبد گردانی مستقیماً به نام خود سرمایهگذار است. یعنی تمام اوراق بهادار به نام خود شما خریداری میشوند و تنها تفاوت آن با سرمایه گذاری مستقیم در بورس، وجود یک مدیر یا سبد گردان است که بر سرمایه و سود و زیان شما نظارت دارد.
-
این در حالی است که مالکیت شما در صندوق بر روی واحدهای صندوق است و هیچ‌یک از اوراق بهادار به صورت مشخص با نام شما انجام نگرفته‌اند. به این ترتیب، مدیریت تمام سرمایه صندوق توسط یک مدیر انجام می‌گیرد و هر سرمایهگذار به نسبت سرمایه خود در صندوق در سود و زیان سهم خواهد داشت. بنابراین، سود و زیان دو سهامدار با میزان سرمایه یکسان به یک اندازه خواهد بود.
-
اما در سبد گردانی با توجه به اینکه چیدن سبد با توجه به خصوصیات سرمایهگذار انجام میشود، ممکن است افراد با سرمایه‌های یکسان با سود و زیان متفاوت و متناسب با سبد خود رو به رو شوند.
سخن پایانی
سرمایه گذاری در بازار بورس می‌تواند بسیار جذاب و پربازده باشد، تنها در صورتی که سرمایهگذاران روشی متناسب با شرایط خود را انتخاب کنند و از آن بهره بگیرند. انتخاب روش مناسب از میان انواع روش‌های سرمایه گذاری در بورس، از جمله مهمترین قدم‌ها در جهت سرمایه گذاری منطقی و سودآور شناخته میشود. در صورت انتخاب سرمایه گذاری مستقیم به دانش و مهارت بالایی برای زنده نگه داشتن سرمایه و کسب سود از یک سبد کم ریسک را بیاموزید. در غیر این صورت، بهرهگیری از روش های سرمایه گذاری در بورس به صورت غیرمستقیم را به عنوان بهترین گزینه به شما توصیه می‌کنیم.
سلام و وقت بخیر، سپاس از شرکت کارگزاری «سرمایه و دانش» بابت منتشر کردن این مقاله خوب در مورد سرمایه‌گذاری در بورس. مقاله خوبی هم در سایت «اقتصاد ژورنال» توسط داود یوسفی نوشته شده که به موضوع سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس اشاره داره. اون مقاله هم مقاله‌ای جالب و مفیدی برا من بود. من خوندن هر دو مقاله رو به شما توصیه میکنم.
ممنون از پیشنهاد شما
خیلی عالی
از همراهی شما سپاسگزاریم.