پس از اینکه درباره اصطلاحات مختلف بازار بورس اطلاعات کسب کردید و تصمیم گرفتید مبلغی از سرمایه خود را در بورس سرمایه‌گذاری کنید نوبت به کسب اطلاعات درباره مهم‌ترین موضوع، یعنی مفهوم صف خرید و فروش در بورس می‌رسد، چرا که بیش از هر چیزی با آن سر و کار خواهید داشت. پس اگر اطلاعات کافی در این زمینه ندارید، پیش از اینکه بخواهید اقدام به خرید و فروش در بورس کنید، این مقاله را با دقت بخوانید.
صف خرید و فروش در بورس چیست؟
به طور کلی در بازار بورس اوراق بهادار ایران سهام شرکت‌های مختلف در طول یک روز در یک بازه خاصی مجاز به تغییر نوسان هستند. بنابراین وقتی سهامی به بالاترین یا پایین‌ترین قیمت مجاز خود در یک روز برسد شاهد صف خرید و فروش در بورس خواهیم بود.
پیش از اینکه بخواهیم بیشتر به توضیح صف خرید و فروش در بورس بپردازیم و به شما بگوییم که چطور با وجود این نوسانات دست به معامله بزنید بد نیست به طور کوتاه نگاهی به دامنه نوسان بازار سهام، که دلیل اصلی بوجود آمدن صف خرید و فروش در بورس است، داشته باشیم.
در حقیقت اگر محدودیت دامنه نوسان در بازار بورس وجود نداشته باشد با افزایش یا کاهش شدید و غیرمنطقی در بازار بورس مواجه خواهیم شد. بنابراین وجود چنین محدودیتی برای خرید و فروش هر سهم لازم است. این محدودیت برای سهام بورس و فرابورس بین 5 درصد مثبت تا 5 درصد منفی است که با توجه به قیمت پایانی روز قبل مشخص می‌شود. این بدین معناست که اگر قیمت پایانی یک سهم امروز 100 تومان باشد در روز گذشته این مبلغ فقط می‌تواند 5 درصد کاهش یا افزایش داشته باشد بنابراین در پایان روز احتمال اینکه در کمترین حالت 95 تومان و در بالاترین حالت 105 تومان خواهد بود. بنابراین خرید و فروش این سهم روی این دو قیمت متوقف می‌شود. اما آیا این نوسان تنها دلیل بوجود آمدن صف خرید و فروش است؟
صف خرید و فروش در بورس چه زمانی تشکیل می‌شود؟
صف خرید و فروش بورس دو مفهومی هستند که در دو شرایط متفاوت اما مشابه در بازار بورس تشکیل می‌شوند. پیش‌تر درباره دامنه نوسان قیمت سهام در روز صحبت کردیم. وقتی سهامداران پیش‌بینی می‌کنند قیمت سهام یک شرکت رو به افزایش است به منظور سود بیشتر اقدام به خرید آن می‌کنند.
با توجه به اینکه قیمت خرید سهام در روز از مبلغ خاصی بالاتر نمی‌رود وقتی تقاضا برای خرید یک سهم بالا می‌رود صف خرید بوجود می‌آید. صفی که به نوعی رقابت برای خرید سهام آن شرکت را نشان می‌دهد و در کنار آن نشان می‌دهد به اندازه‌ای که تقاضا برای خرید وجود دارد فروشنده‌ای وجود ندارد. در حقیقت رفتار هیجانی سهامداران در خرید سهم یکی از دلایل افزایش قیمت آن و رسیدن به بالاترین مبلغ آن می‌شود و همین مساله به شکل‌گیری صف خرید منجر می‌شود.
صف فروش نیز به همین منوال شکل میگیرد. اما این بار قیمت سهم یک شرکت به پایین‌ترین حالت خود می‌رسد و افرادی که این سهام را در دست دارند اقدام به فروش آن می‌کنند اما به اندازه کافی متقاضی برای خرید این سهام وجود ندارد بنابراین رقابت بین فروشنده‌ها شکل گرفته و این بار صف فروش بوجود می‌آید.
تشخیص صف خرید و فروش در بورس
در تابلوی معاملاتی هر شرکت اطلاعاتی وجود دارد که سرمایه‌گذاران با توجه به آن می‌توانند نسبت به خرید و فروش سهام خود اقدام کنند. در این تابلو دو کادر وجود دارد که با عناوین خرید و فروش مشخص شده‌اند. همانطور که از نامش پیداست کادر مربوط به خرید اطلاعاتی را درباره درخواست‌های خرید نشان داده و کادر فروش نیز تعداد فروشندگان آن سهم را مشخص می‌کند. همین دو کادر برای تشخیص صف خرید و فروش در بورس کافی هستند چرا که تمامی اطلاعات مورد نیاز شما را در خود دارند که فقط کافیست آن‌ها را مشاهده کرده و تحلیل کنید.
آیا می‌دانید شاخص بورس چیست؟
وقتی سفارشات خرید یک سهم در این جدول بالا بوده و قیمت آن به حداکثر قیمت روز خود رسیده باشد و در طرف مقابل هیچ سفارش فروشی در کادر فروش ثبت نشده باشد می‌توان تشخیص داد که برای این سهم صف خرید شکل گرفته است. در مقابل نیز همین اطلاعات درباره کادر فروش وجود دارد. وقتی این کادر تعداد بالایی فروشنده و حجم بالایی از سهام را برای فروش نشان دهد و در مقابل آن در کادر خرید متقاضی برای خرید آن وجود نداشته باشد مشخص است که صف فروش تشکیل شده است.
آیا در صف خرید و صف فروش سهم بخریم؟
حال سؤالی که احتمالا برایتان بوجود می‌آید این است که آیا لازم است در صف خرید و فروش سهمی بخرید یا بفروشید؟ در پاسخ این سوالی که در ذهنتان شکل گرفته باید بگوییم لزوما شکل گرفتن صف خرید به معنای افزایش قیمت آن سهم نیست، بنابراین لازم است شما نیز پیش از اینکه بخواهید با رفتار هیجانی خود نسبت به خرید سهمی که برایش صف خرید شکل گرفته اقدام کنید کمی تحقیق کرده و دانش تحلیل صف خرید و فروش بورس را داشته باشید.
در مقابل، اگر قیمت سهام شما به حداقل رسید باز هم بدین معنا نیست که قرار است در ضرر باشید و باید همین حالا سهامتان را بفروشید و همانند دیگران در صف فروش سهم قرار بگیرید. بنابراین شکل گرفتن صف خرید و صف فروش نباید مبنای معاملات شما در بورس باشد.
همچنین باید در نظر داشته باشید اگر قرار باشد در صف خرید یا فروش قرار بگیرید اولویت و زمان ارسال سفارش شما مهم است. چرا که معاملات بر اساس آن شکل میگیرد. بنابراین لازم است در اولین فرصت نسبت به خرید یا فروش اقدام کنید تا بتوانید در اولویت قرار بگیرید.
جمع‌بندی
در توضیح صف خرید و فروش به این موضوع اشاره کردیم که سهام با نرخ مشخصی در طول روز می‌توانند نوسان داشته باشد. وقتی سهامی چند روز در صف خرید قرار میگیرد اینطور پیش بینی می‌شود که روند سوددهی آن رو به افزایش است به همین دلیل افراد بیشتری نسبت به خرید آن اقدام می‌کنند و در مقابل دارندگان آن سهام نیز احتمالا تمایلی برای فروش نخواهند داشت. بنابراین شکل‌گیری صف خرید و فروش و قرار گرفتن در این صف به معنای سود یا زیان شما نیست. همچنین این صف نیز همیشگی شکل نمی‌گیرد بنابراین نباید آن را همیشه مبنای معاملات خود قرار دهید بلکه داشتن دانش تحلیلی و توانایی بررسی نوسانات آن سهم می‌تواند بهتر شما را در انتخاب سهم خریداری شده کمک کند.
