صندوق سرمایه‌گذاری چیست✔️بررسی انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری

صندوق سرمایه‌ گذاری این روزها بیشتر از گذشته بر سر زبان‌ها افتاده‌اند. تنوع در روش‌های سرمایه‌گذاری و سوددهی به‌مراتب بیشتر از سپرده‌های بانکی، باعث شده‌اند بیشتر افراد برای حفظ سرمایه خود و کسب سود از آن، به این صندوق‌ها روی بیاورند.

انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری ، مزایای آن‌ها، نحوه ورود به آن‌ها و بسیاری موارد دیگر، از موضوعاتی هستند که در این مطلب آن‌ها را بررسی خواهیم کرد. اگر قصد سرمایه‌گذاری در این حوزه را دارید اما نمی‌دانید از کجا شروع کنید، مطالب این صفحه می‌تواند راهنمای شما باشد.

بیشتر بخوانید: انواع روش های سرمایه گذاری در بورس

صندوق سرمایه‌گذاری چیست؟

صندوق‌های سرمایه‌گذاری نهادهای مستقلی هستند که تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می‌کنند. سرمایه‌گذاران در این صندوق‌ها می‌توانند دارایی خود را قرار داده و با ریسک اندک بهینه‌ترین سود را از سرمایه‌گذاری خود دریافت کنند.

در این صندوق‌ها می‌توانید یک سبد دارایی متنوع از اوراق بهادار و سهام داشته باشید. مزیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری در این است که متخصصان این حوزه به‌جای شما سرمایه‌گذاری در بازار بورس را بر عهده می‌گیرند و به‌این‌ترتیب به‌صورت غیرمستقیم می‌توانید در بازار بورس فعال باشید. 

این روش برای افرادی مناسب است که زمان یا تخصص کافی برای سرمایه‌گذاری در بازار بورس را ندارند. به‌این‌ترتیب تصمیم می‌گیرند سرمایه خود را در اختیار نهادهای مالی قرار دهند که مجوز فعالیت خود را از سازمان بورس دریافت کرده‌اند. نحوه دریافت سود از این صندوق‌های سرمایه‌گذاری بسته به انواع آن می‌تواند متفاوت باشد که در ادامه به توضیح آن‌ها خواهیم پرداخت.

مزایای صندوق‌های سرمایه‌گذاری

مزایای صندوق سرمایه‌ گذاری می‌تواند بسیار متنوع باشد. در ادامه به مهم‌ترین مزایای این صندوق‌ها اشاره می‌کنیم:

کاهش ریسک

صندوق‌های سرمایه‌گذاری بر اساس چهارچوب‌هایی که سازمان بورس تعیین می‌کند، یک سبد متنوع تشکیل می‌دهند که شامل اوراق بهادار و دارایی نقدی می‌شود. متنوع بودن سبدهای سرمایه‌گذاری باعث می‌شود که ریسک در این زمینه کاهش پیدا کرده و سرمایه‌گذار می‌تواند بابت سود دریافتی خود اطمینان خاطر بیشتری داشته باشد.

صرفه‌جویی در زمان

همان‌طور که در بالاتر نیز اشاره کردیم، صندوق‌های سرمایه‌گذاری برای افرادی که زمان کافی برای یادگیری قوانین و تکنیک‌های بورسی و پیگیری‌های مربوطه را ندارند، گزینه ایده آلی هستند. برای این منظور کافی است صندوق سرمایه‌ گذاری مورد اعتماد خود را پیدا کرده و سرمایه موردنظرتان را در این صندوق قرار بدهید.

مدیریت حرفه‌ای سرمایه

ازآنجایی‌که سرمایه شما در اختیار افراد حرفه‌ای قرار می‌گیرد، مدیریت آن نیز بهترین شکل انجام می‌پذیرد. تحلیلگران و افراد متخصصی که در این صندوق‌ها مشغول به کار هستند، بهترین موقعیت‌ها را برای سرمایه‌گذاری پول شما پیدا کرده و در صورت لزوم در بهترین زمان آن‌ها را می‌فروشند. 

فعالیت قانونی

صندوق‌های سرمایه‌گذاری علاوه بر این‌که تحت نظر سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می‌کنند، توسط حسابرس و متولی صندوق نیز تحت نظر بوده و شفافیت قانونی و روشن بودن مراحل سرمایه‌گذاری از ویژگی‌های این صندوق‌ها است. 

قابلیت نقد شوندگی بالا

قابلیت نقد شوندگی از ویژگی‌های مثبت این صندوق‌ها است. این مسئله می‌تواند برای بسیاری از افراد در شرایط خاص مالی بسیار مهم باشد. با سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها قادر خواهید بود هر زمان که بخواهید دارایی خود را نقد کرده و در حساب بانکی خود داشته باشید.

شرایط صندوق سرمایه‌گذاری

صندوق سرمایه‌ گذاری باید تحت نظر سازمان بورس  و اوراق بهادار فعال باشد. این صندوق‌ها مراحل ویژه‌ای از ثبت تا شروع به فعالیت را طی می‌کنند و بعد از آغاز به فعالیت، هر فردی با هر میزان سرمایه‌ای، می‌تواند در این صندوق‌ها آغاز به سرمایه‌گذاری کند. اما مشخصاً می‌توان گفت که برای هر صندوق، یک میزان حداقلی و حداکثری از سرمایه‌گذاری مشخص می‌شود که در اساسنامه و امید نامه مربوط به آن صندوق به آن اشاره می‌شود.

معمولاً گفته می‌شود خرید حداقل 1 تا 10 واحد برای سرمایه‌گذاری لازم است. همچنین هر فرد می‌تواند میزان مشخصی از دارایی‌های صندوق را خریداری کند که معمولاً برای اکثر صندوق‌ها این میزان، 5 درصد از کل دارایی صندوق است. 

واحد (یونیت) صندوق سرمایه‌گذاری

یک اصطلاح رایج در صندوق‌های سرمایه‌گذاری ، واحد یا یونیت است. واحد درواقع کوچک‌ترین جزء از یک صندوق را تشکیل می‌دهد که بر دو نوع است:

واحد سرمایه‌گذاری عادی

بعد از آغاز فعالیت صندوق سرمایه‌ گذاری واحدهای آن با قابلیت ابطال و همچنین غیرقابل‌انتقال بودن منتشر می‌شوند. نکته مهم دیگر این است که صاحبان واحدهای سرمایه‌گذاری آتی در مجمع صندوق دارای حق رأی نیستند.

واحد سرمایه‌گذاری ممتاز

این واحدها پیش از شروع پذیره‌نویسی اولیه صندوق توسط مؤسسان آن خریداری می‌شوند تا سرمایه اولیه برای آغاز به کار صندوق سرمایه‌ گذاری جمع‌آوری شود. این واحدها قابل‌ابطال نیستند اما می‌توان آن‌ها را انتقال داد. صاحبان این واحدها در مجامع صندوق دارای حق رأی هستند.

خرید واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری

زمانی که سرمایه‌گذار واحدهای صندوق را خریداری می‌کند درواقع صدور واحد صورت گرفته است. دو نوع واحد صندوق سرمایه‌ گذاری وجود دارد که نوع اول در بازار بورس غیرقابل معامله است. برای خرید این واحدها باید ثبت‌نام و تائید مدارک هویتی را به‌صورت حضوری یا اینترنتی در وب‌سایت رسمی صندوق سرمایه‌ گذاری به انجام برسانید. برای فروش این واحدها نیز که اصطلاحاً ابطال واحد گفته می‌شود، لازم است به شعب صندوق موردنظر مراجعه کرده و بعد از طی کردن روال مربوطه واحد خود را بفروشید.

البته ممکن است این امکان در برخی از صندوق‌ها برای شما فراهم شده باشد که تنها با پر کردن فرم‌های مربوطه به‌صورت اینترنتی بتوانید واحدهای خود را به فروش برسانید. 

نوع دوم به واحدهای صندوق سرمایه‌ گذاری قابل ترید کردن در بورس اختصاص دارد که برای خریدوفروش آن‌ها لازم است کد بورسی فعال داشته باشید. برای ابطال واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس نیز می‌توانید از طریق سامانه معاملاتی  خود این واحدها را در بازار بورس به فروش برسانید.

کارمزد خریدوفروش واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری

برای خریدوفروش این واحدها لازم است کارمزدهایی پرداخت شود. این کارمزد بسته به نوع واحد و همچنین نوع صندوق متفاوت است. بر این اساس:

خریدوفروش واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری غیرقابل معامله در بورس با توجه به نوع صندوق می‌تواند متفاوت باشد. برای اطلاع از میزان این کارمزدها باید امید نامه و اساسنامه صندوق را مطالعه کنید. سرمایه‌گذار موظف است در فرآیند خریدوفروش یا همان صدور و ابطال این واحدها، هزینه مربوطه را پرداخت کند. 

خریدوفروش واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس ساده‌تر است. کارمزد مربوط به این معاملات توسط سازمان بورس انجام می‌شود. اگر کارمزد خرید یا فروش سهام عادی در بازار بورس را پرداخت کرده باشید، پرداخت این نوع از کارمزد نیز مانند همان است و تفاوت چندانی ندارد. 

انواع صندوق سرمایه‌گذاری 

صندوق‌های سرمایه‌گذاری روش‌های مختلفی را برای سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهند تا سرمایه‌گذار بتواند با بررسی شرایط مختلف، بهترین روش را برای سرمایه‌گذاری دارایی خود انتخاب کند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت، صندوق‌های سهامی، مختلط و قابل معامله از انواع صندوق سرمایه‌ گذاری هستند که در ادامه به توضیح بیشتر آن‌ها می‌پردازیم.

صندوق سرمایه‌ گذاری با درآمد ثابت 

صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت همان‌طور که از نامشان پیدا است یک سود ثابت را به سرمایه‌گذار پیشنهاد می‌دهند که معمولاً از سود بانکی بیشتر است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری با خرید اوراق مشارکت یا گواهی‌های سپرده بانکی پرداخت این سود را تضمین می‌کنند. چراکه خرید این اوراق معمولاً بین ۳ الی ۴ درصد نسبت به سود رایج بانکی بازدهی بیشتری دارد. این مدل از سرمایه‌گذاری ریسک بسیار پایینی دارد و نسبت به سرمایه‌گذاری سپرده در بانک سود بیشتری را نصیب سرمایه‌گذار می‌کند.

صندوق سرمایه‌ گذاری سهامی 

سرمایه‌گذاری سهامی نوعی از سرمایه‌گذاری است که در آن حداقل ۷۰ درصد از دارایی صندوق برای خرید سهام صرف می‌شود. باقیمانده دارایی نیز با توجه به تصمیم مدیر صندوق می‌تواند برای خرید سپرده بانکی یا اوراق مشارکت یا سایر زمینه‌ها صرف شود.

ازآنجایی‌که بخش اعظم دارایی این صندوق‌ها به خرید سهام اختصاص داده می‌شود، نمی‌توان هیچ مقدار درآمد ثابتی را از آن‌ها انتظار داشت. بنابراین ریسک این‌گونه از سرمایه‌گذاری بالاتر است. 
ممکن است بپرسید پس چرا برخی از افراد به این‌گونه صندوق‌ها علاقه‌مند می‌شوند؟ پاسخ این است که علاقه‌مندان به بورس عموماً با ریسک در سرمایه‌گذاری به‌خوبی آشنا هستند و آن را جزء جدایی‌ناپذیر یک سرمایه‌گذاری مناسب می‌دانند.

این نوع سرمایه‌گذاری درواقع مناسب افرادی است که زمان و تخصص کافی برای فعالیت در بازار بورس را ندارند و می‌خواهند یک سرمایه‌گذاری مناسب با کمک تحلیل گران حرفه‌ای در این بازار داشته باشند. 
در این حالت یک تیم متخصص سبد سهام شما را مدیریت می‌کند و در مواقع لزوم نسبت به خریدوفروش سهام اقدام خواهد کرد. هرچند که در این حالت از یک سود ثابت و تضمینی برخوردار نمی‌شوید، اما به دلیل مدیریت حرفه‌ای می‌توانید سودهای بی‌نظیری در زمان مثبت بودن بورس دریافت کنید. این سودها به‌هیچ‌عنوان قابل مقایسه با سود به‌دست‌آمده از صندوق‌های با درآمد ثابت نیستند.

صندوق سرمایه‌ گذاری مختلط

در صندوق سرمایه‌ گذاری مختلط، دارایی سرمایه‌گذار به دو دسته تقسیم می‌شود که حداکثر ۶۰ درصد آن در سهام و حداقل ۴۰ درصد از آن در اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌شود. این نوع سرمایه‌گذاری نسبت به سرمایه‌گذاری سهامی ریسک کمتری دارد و مناسب افرادی است که روحیه ریسک‌پذیری متوسطی داشته باشند.

نکته مهم در مورد این صندوق‌ها این است که در بیشتر مواقع سود ثابت تضمین‌شده ندارند اما قابلیت نقد شوندگی آن‌ها بالا است.

صندوق سرمایه‌ گذاری قابل معامله

صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله، روی دارایی‌های فیزیکی یا اوراق بهادار سرمایه‌گذاری می‌کنند. این صندوق‌ها ممکن است زیرمجموعه هرکدام از صندوق‌هایی که در بالا توضیح دادیم، قرار بگیرند.

واحدهای سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها در بازار سرمایه نیز می‌توانند خریدوفروش شوند و به دلیل آن‌که فعالیت آن‌ها در بازار بورس صورت می‌گیرد، عملکرد آن‌ها تحت تأثیر این بازار نیز قرار خواهد گرفت. اما وجه مثبت ماجرا این است که خریدوفروش در بازار بورس کمک می‌کند این صندوق‌ها قدرت نقد شوندگی بیشتری داشته باشند.

نحوه سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری

برای شروع سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها باید طبق روالی که صندوق سرمایه‌ گذاری مدنظرتان پیشنهاد می‌دهد، عمل کنید. برخی از صندوق‌ها این امکان را فراهم می‌کنند که بدون نیاز به حضور فیزیکی و تنها از طریق وب‌سایت ثبت‌نام خود را انجام بدهید.

برای نهایی کردن ثبت‌نام خود حتماً باید مدارک شناسایی هویتی مانند شناسنامه یا کارت ملی را همراه داشته باشید. پس باید اسکن این مدارک را از قبل آماده کنید. 
توجه داشته باشید که برای خرید واحد صندوق سرمایه‌ گذاری بورسی باید یک کد معاملاتی بورسی هم داشته باشید که در حال حاضر فعال باشد. در این صورت می‌توانید واحد صندوق سرمایه‌ گذاری را مانند سهام‌هایی که به‌صورت عادی در بازار بورس وجود دارند، دادوستد کنید.

کدام صندوق سرمایه‌گذاری برای ما مناسب‌تر است؟

پیش از آن که صندوق موردنظرتان را انتخاب کنید، بهتر است اطلاعاتی در مورد صندوق‌های فعال بازار بورس جمع‌آوری کنید. برای این منظور می‌توانید از وب‌سایت شرکت فناوری بورس به‌عنوان یک مرجع مطمئن کمکبگیرید. پیش از آن‌که انتخاب خود را نهایی کنید حتماً توصیه می‌کنیم اساسنامه و امید نامه مربوط به صندوق موردنظر را مطالعه کنید. همچنین بهتر است در مورد سابقه سرمایه‌گذاری در این شرکت جستجو کرده و میزان بازدهی آن را در دوران فعالیتش بررسی کنید.

به یاد داشته باشید تمام صندوق‌های سرمایه‌گذاری مفید و قابل‌اعتماد هستند. این شما هستید که به‌عنوان فرد سرمایه‌گذار مشخص می‌کنید کدام صندوق برای نیازها و هدف‌های شما مناسب‌تر است. به‌عنوان‌مثال اگر شما فردی با روحیه ریسک‌پذیری بالا هستید توصیه می‌شود که به سراغ صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام بروید.

این صندوق‌ها عموماً سود نسبتاً خوبی را نصیب سرمایه‌گذاران خود می‌کنند. اما اگر فردی با قدرت ریسک‌پذیری پایین هستید توصیه می‌کنیم که صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت را انتخاب کنید.
همچنین در حالتی که نقد شوندگی سرمایه اهمیت بالایی داشته باشد، بهتر است به سراغ صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله بروید. 

همچنین توصیه می‌شود برای آن‌که سرمایه‌گذاری حرفه‌ای‌تری داشته باشید، به سراغ چند نوع از این صندوق‌ها بروید و ترکیبی از آن‌ها را انتخاب کنید. به‌این‌ترتیب بخشی از سرمایه شما به صندوق‌های با درآمد ثابت اختصاص می‌یابد که به معنی تضمین بخشی از سود سرمایه‌گذاری است.

از طرف دیگر می‌توانید کمی هم ریسک کنید و صندوق‌های مختلط یا سهامی را انتخاب کنید. این صندوق‌ها سودهای بیشتری را در زمان مساعد بودن بازار به سمت کیف پول شما روانه می‌کنند. 

توجه داشته باشید که نحوه چیدن یک صندوق و ترکیب آن با روش‌های مختلف سرمایه‌گذاری، یک عملکرد حرفه‌ای است و به‌اصطلاح ساخت پرتفوی نام دارد. پرتفوی مجموعه‌ای از دارایی‌های شما است که هرکدام در یک بخش سرمایه‌گذاری شده‌اند. داشتن یک پرتفوی قوی و متنوع کمک می‌کند سود بیشتری از سرمایه‌گذاری در بازار بورس و صندوق‌های مربوطه داشته باشید. 

جمع‌بندی

صندوق‌های سرمایه‌گذاری انتخاب‌های جذابی هستند که فعالیت در بازار سرمایه را به‌شدت بیشتر کرده و سرمایه‌گذاران از همه صنفی را به سمت خود کشیده‌اند. تنوع موجود در این صندوق‌ها به سرمایه‌گذاران خرد و کلان اجازه می‌دهد که حق انتخاب داشته و متناسب با اهداف و نیازهای خود، بهترین گزینه را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنند. کارگزاری سرمایه و دانش برای شما این امکان را فراهم می‌کند که با قرار دادن سرمایه خود در صندوق این شرکت، از کمک یک تیم باتجربه و باسابقه درخشان بهره‌مند شده و یک سرمایه‌گذاری کم ریسک و پربازده داشته باشید.